Tarih 17 Ağustos 1999 ve saat 03.02’de Kocaeli/Gölcük merkezli ve büyüklüğü M.78 (Kandilli Rasathanesi) olan ve büyük çapta can ve mal kaybına neden olan bir deprem meydana geldi. Türkiye’nin aletsel dönemde kaydedilen en büyük depremleri arasında yer almaktadır.

Marmara bölgesi başta olmak üzere geniş bir alanda hissedilmiştir. Resmi kaynaklarda 17.480 kişi hayatını kaybederken, 23.781 kişi yaralandı ve birçok kişi sakat kaldı. Binlerce ev ve iş yer, hasar gördü. 2010 yılında TBMM araştırma raporuna göre resmi olmayan bilgilere göre 50 bin vatandaşımız hayatını kaybederken, 100 bine yakın kişi yaralanmıştır. 16 milyon insan değişik şekillerde etkilendiği belirtilmiştir.

Yıkımın gerçekleştiği bölgelerde yapılan çalışmalarda binaların göçme nedenleri korozyon (paslanma), malzeme eksikliği, betonun kür edilmemesi ve yönetmeliğe aykırı binaların yapılması gelmektedir. Deprem sonrasında göçen binalarda alınan karot ve donatı numuneleri değerlendirildiğinde, düz donatı ve çok düşük kalitede beton kullanıldığı (8-10 MPa) bulunmuştur.

1999 depremleri sonrasında yapı stokunun büyük bir kısmı kullanılamaz hale geldi. Bu durumu meydana getiren nedenlerin başında kaçak yapılaşma ve mühendislik hizmetinin alınmaması görüldü. Sadece mühendislik hizmetinin alınması yeterli değildi aynı zamanda sahada projenin birebir uygulanması ve tatbik edilmesi olmalıydı. Projede C30 olarak verilen beton kalitesi, betona ilave su eklenmesi ile C20 kalitesine düşmesi, ucuz olsun diye karbon seviyesi yüksek donatı çeliği kullanılması binaların yıkılmasına neden olmaktadır.

Kentsel dönüşüm ve güçlendirme ile binaların güncel yönetmeliklere uygun hale getirilmelidir. Mühendislik hizmeti almayan ve yönetmelikteki minimum kriterleri bile karşılamayan binalar güçlendirilmeli ya da yıkılmalıdır. İmar affı gibi yasalarla depremde birçok insanın ölmesine neden olan binaların yapılmamasına izin verilmemelidir.

Yapı deprem performans analizleri alanında uzman inşaat veya deprem mühendislerine yaptırılmalıdır. Hesap işlemlerini kolaylaştıran yapısal analiz programlarının sonuçları olduğu gibi kullanılmamalı ve sorumlu mühendis tarafından incelenmeli ve yapının deprem davranışı ile sonuçlar kıyaslanmalıdır.

Unutulmamalıdır ki deprem değil BİNA ÖLDÜRÜR.

#Deprem #MarmaraDepremi