🧱 Taşıyıcı sistem davranışını daha gerçekçi biçimde irdeleyebilmek için doğrusal elastik olmayan yöntemler kullanılır. Bu yöntem, elastik yönteme kıyasla daha fazla parametre gerektirir. Özellikle düzensizlik içeren yapılarda, analiz yönteminin seçimi ve güvenilirliği büyük önem taşır.

📌 TBDY 2018'in Bölüm 15.5 ve 15.6'sında tanımlanan doğrusal ve doğrusal olmayan analiz yöntemleri ile yapıların deprem etkisi altındaki performansı değerlendirilir. Bu yöntemler arasında tek modlu itme, çok modlu itme ve zaman tanım alanında doğrusal olmayan analiz yer alır.

🔁 Tek Modlu İtme Yöntemi Nedir?

🌀 Tek modlu itme yöntemi, binanın hakim titreşim modu doğrultusunda hedef yerdeğiştirmeye kadar sistemin artımsal olarak ittirilmesini esas alır. Her adımda plastik mafsallar, iç kuvvetler ve birikimli etkiler analiz edilir.

📈 Sabit ve değişken tek modlu analiz türleri ile gerçekleştirilir. Değişken yöntem ile modal kapasite eğrisi doğrudan elde edilirken, sabit yöntemde dönüşüm yapılması gerekir.

Resim 1 - Tek Modlu İtme Yöntemi Yükleme Durumu

📊 Statik İtme Eğrisi

Statik itme eğrisi, sistemin doğrusal olmayan davranışını yansıtarak taban kesme kuvveti ile tepe yerdeğiştirmesi arasındaki ilişkiyi verir. Analizde plastik mafsalların oluşumu dikkatle izlenerek yapı davranışı belirlenir.

  • 🔧 Plastik şekil değiştirmelerin mafsallarda toplandığı varsayılır.
  • 📌 Kiriş, kolon uçları ve perde tabanları kritik bölgelerdir.
  • 📐 Kesit etkileri karşılıklı etki diyagramları ile değerlendirilir.
  • ⚠️ Betonarme kesitlerde çatlamış eğilme rijitlikleri kullanılır.

Resim 2 - Statik İtme Eğrisi ve Modal Kapasite Eğrisi

⏱️ Zaman Tanım Alanında Doğrusal Olmayan Hesap Yöntemi

Bu analiz yöntemi, hareket denklemini sayısal olarak çözer ve yapıdaki elastik/plastik davranışları detaylı biçimde belirler. Malzeme gerilmeleri, birim şekil değiştirme talepleri ve plastik mafsal dönmeleri gibi parametreler hesaplanır.

⚠️ Deprem kayıtları, TBDY 2018'de tanımlanan elastik spektruma uyumlu olmalı ve her iki doğrultuda eş zamanlı olarak yapıya uygulanmalıdır.

Resim 3 - Zaman Tanım Alanında Doğrusal Olmayan Hesap Analizi

📺 Eğitim İçeriği ve Bağlantılar

🔗 Tüm eğitim videolarımıza ve anlatımlara Youtube kanalımızdan ulaşabilirsiniz. Mevcut binaların değerlendirilmesi eğitim setimiz için aşağıdaki bağlantıyı kullanabilirsiniz:

🚩 İLERİ DEPREM MÜHENDİSLİĞİ OYNATMA LİSTESİ

📩 Bilgi ve erişim için: İletişim Paneli